Gezinspsychomotorische therapie (GPMT)

Binnen een sociaal systeem hebben mensen invloed op elkaar: gedachten, gevoelens, verwachtingen en gedragingen ontstaan in wisselwerking met anderen uit de omgeving. Dit is een complex proces waarbij er dingen mis kunnen gaan. In ieder gezin doen zich dan ook weleens problemen voor:

• partners kunnen ruzie krijgen over hun tegenstrijdige wensen en verlangens
• een kind kan schoolangst ontwikkelen na een echtscheiding
• een gezin worstelt met de psychiatrische problemen van een gezinslid.

Meestal lukt het de gezinsleden zelf om deze problemen samen goed op te lossen. Wanneer dit niet (meer) lukt en/of wanneer er steeds meer negativiteit in een gezin ontstaat, kan er hulp worden gezocht in de vorm van een systeemgerichte therapie.

Bij STAPjeugdhulp werken wij met gezinspsychomotorische therapie (GPMT), een combinatie van systeem- en psychomotorische therapie. GPMT is een hoofdzakelijk non-verbale en ervaringsgerichte therapievorm. Er wordt in een (gym)zaal in het hier en nu gekeken hoe de problemen een rol spelen binnen het gezin en waar de mogelijkheden liggen. Er wordt gezocht naar gedragsalternatieven; hoe ze het samen als gezin anders kunnen doen. Bij het zoeken naar oplossingen ligt de nadruk op het veranderen van manieren van omgaan met elkaar (interactiepatronen) of het veranderen van manieren waarop tegen het probleem wordt aangekeken (betekenisgeving).

Ervaren en oefenen staan centraal!

Doelgroep

STAPjeugdhulp richt zich met de GPMT op jongeren tussen de 8 en 18 jaar met gedrags- en/of psychiatrische problematiek en hun gezin. Te denken valt aan agressieproblemen, ODD, ADHD, stoornissen in het autistisch spectrum, depressie, angst, schoolverzuim, e.d. Het gezin is met elkaar terecht gekomen in een disfunctioneel en/of negatief interactie- en communicatiepatroon en wil hier verbetering in aanbrengen. Het gezin is bereid om hier concreet in de gymzaal mee aan het werk te gaan.

GPMT is een vorm van systeemtherapie, die vooral geschikt is voor gezinnen die door het vele praten te weinig aan betekenissen, belevingen of aan ‘het doen’ toekomen of voor gezinnen die moeilijk met elkaar ‘aan de praat’ komen. Naast gezinnen kan deze vorm van therapie ook van toegevoegde waarde zijn voor andere sociale systemen: een klas, een leef/behandelgroep, e.d.

Doelstelling van de gezinspsychomotorische therapie

In de gezinspsychomotorische therapie (GPMT) gaat het erom er achter te komen hoe de organisatie van het gezin in elkaar zit (de manier waarop gezinsleden met elkaar omgaan) en deze in positieve zin te veranderen.

GPMT is een ervaringsgerichte therapie, dat wil zeggen dat het gezin door middel van praktisch gerichte oefeningen in een zaal tot dit inzicht en verandering komt. De gezinsleden leren elkaars kwaliteiten (gezonde krachten) en beperkingen beter kennen, ze te gebruiken en er mee om te gaan.

Er ontstaat meer begrip voor elkaar en het probleemgedrag krijgt een andere betekenis. Bij zowel de jongere als de andere gezinsleden komt daarmee het besef dat ze evengoed in staat zijn hun omgeving op een positieve manier te beïnvloeden. Doordat er beweging ontstaat in de vastgelopen interactiepatronen is er ruimte om te oefenen met nieuw gedrag en nieuwe vaardigheden.

Door het inzetten van huiswerkopdrachten wordt hetgeen geleerd in de gymzaal toegepast in de thuissituatie, met als doel het gezinsklimaat te verbeteren. Er is sprake van een betere afstemming, samenwerking en structuur. Men ervaart ook weer meer plezier. Men heeft het vertrouwen problemen zelf weer op te kunnen oplossen of aan te kunnen.

Werkwijze

Binnen de GPMT is de houding van, en de interactie tussen de gezinstherapeut en de psychomotorische therapeut een belangrijk middel. Zij wisselen elkaar af in de rol van therapeut en co-therapeut, afhankelijk van de locatie (zaal of gesprekskamer).

Tijdens de activiteiten in de zaal zullen de therapeuten dan wel structurerend/sturend, ofwel bevragend/reflecterend zijn. De therapeuten zullen hun denkproces hardop uitspreken en zo de gezinsleden meenemen en de veiligheid in het proces waarborgen.

De gezinspsychomotorische therapie kan worden opgedeeld in 3 fasen en bestaat uit een cyclus (of meerdere cyclussen) van 5 sessies. Een sessie duurt doorgaans 45-60 minuten.

FASE 2

Ontdekken nieuwe mogelijkheden en oefenen
Vervolgens worden er drie therapiesessies gehouden in een gymzaal. Hierin worden verschillende activiteiten aangeboden en oefenen de gezinsleden met nieuw gedrag.

In de zaal worden activiteiten aangeboden die uitnodigen tot actie en interactie los van de gezinsproblemen, dit werkt voor jongeren over het algemeen drempelverlagend, ze mogen ook doen in plaats van alleen maar praten.

Door de activiteiten en de feedback van de therapeuten ontdekt het gezin nieuwe mogelijkheden en oefenen de gezinsleden met nieuwe vaardigheden.